NVBM

Rapport van de Commissie NVBM-onderscheidingen 2006

Commissie NVBM-onderscheidingen

De NVBM streeft ernaar om met enige regelmaat werk dat heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van de meteorologie in het Nederlandse taalgebied een bredere bekendheid te geven. Om dit te bereiken zijn de NVBM-onderscheidingen ingesteld. Deze onderscheidingen – één voor een operationeel meteoroloog en één voor een onderzoeker – zullen dit jaar voor het eerst worden uitgereikt ter gelegenheid van het derde lustrum van de NVBM. De Commissie NVBM-onderscheidingen heeft, na zorgvuldige afweging, voor de onderscheidingen voorgedragen: Ab Maas als operationeel meteoroloog en Sander Tijm als onderzoeker. Het bestuur van de NVBM heeft deze voordracht overgenomen. Hieronder geven wij voor beiden in het kort aan wat ons tot onze voordracht heeft gebracht.

Ab Maas

Ab Maas heeft een lange carrière op het KNMI doorlopen als operationeel meteoroloog en als vakdocent meteorologie. Hij heeft in een vroeg stadium ingezien dat de klassieke Noorse-School-meteorologie aan vernieuwing toe was door de komst van de weersatellieten. Toen hij zich dat realiseerde heeft hij zich geworpen op de ‘Satellite Report’ methode (SatRep), die is opgezet door Veronika Zwatz Meise van het Oostenrijkse ZAMG in nauwe samenwerking met het KNMI. De SatRep methode beoogt de satellietbeelden te interpreteren met behulp van de informatie uit weermodellen. De gezamenlijke informatie van het platte satellietbeeld en de driedimensionale modelstructuur geeft een completere beschrijving van het object op de satellietfoto: het conceptuele model.

De combinatie van beide expertises (lesgeven en SatRep) heeft geculmineerd in een zeer modern dictaat voor de forecaster: “Synoptische Meteorologie en Conceptuele Modellen” dat Ab samen met Hans Kleingeld heeft geschreven. Dit dictaat werd door een onafhankelijke reviewcommissie geroemd om zijn moderne kijk op de meteorologie. Als operationeel meteoroloog is hij altijd een fervent voorstander geweest van de herstructurering van de werkmethoden van de meteoroloog: “Als we nieuwe gereedschappen geven aan de meteoroloog moeten we ook nadenken over nieuwe werkmethoden”.

Ab Maas heeft zich ook ingezet voor de NVBM: hij was nauw betrokken bij de oprichting, heeft jaren in het bestuur gezeten en tal van artikelen gepubliceerd in Meteorologica. Al zijn belangstelling en inzet kwamen samen in een onderwerp dat hem tijdens het laatste deel van zijn carrière heeft beziggehouden: de rol van de meteoroloog in de toekomst. Voor Ab is die rol er een met een grote verantwoordelijkheid. Zijn belangstelling voor meteorologie en voor onderzoek in de meteorologie is niet gestopt met zijn pensionering bij het KNMI. We zien hem nog regelmatig terug op seminars over Dynamische Meteorologie.

Sander Tijm

Sander Tijm heeft zich, door zijn vanaf jonge leeftijd aanwezige interesse in het weer en zijn groot fysisch inzicht, gecombineerd met een sterke affiniteit voor het programmeren van de computer, ontwikkeld tot een toptalent op het gebied van numerieke modellering van de atmosfeer ten behoeve van zowel de weersverwachting als het fundamentele onderzoek.

Het bewijs dat hij op deze manier heeft bijgedragen aan de fundamenten van de dynamische meteorologie wordt geleverd door het in 1999 in het Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society gepubliceerde artikel over de rol van geluidsgolven bij het ontstaan van de zeewindcirculatie. De ideeën van Sander Tijm worden inmiddels beschouwd als het fundament van de zeewindtheorie (R.A. Pielke, 2002; Miller et al., 2003).

Ten behoeve van het maken van de weersverwachting heeft Sander Tijm de laatste zeven jaar als medewerker van het KNMI veel bijgedragen. Hij heeft parameterisaties in HIRLAM verbeterd en/of ontwikkeld. Hij is verantwoordelijk voor het ontstaan van een praktisch toepasbare hoge-resolutieversie van HIRLAM (Xhirlam). Hij heeft gewerkt aan het verbeteren van de postprocessing van de output van deze modellen door, bijvoorbeeld, de ontwikkeling van pseudo-satellietbeelden en “downscaling”. Ook heeft hij onderzoek gedaan naar de invloed van windprofilers op de analyse en verder de noodzaak onderzocht van een dicht radiosondenetwerk boven West Europa.

Sander Tijm kan goed samenwerken. Hij is goed in het communiceren met de operationeel meteorologen, onder andere door talloze publicaties in het vakblad Meteorologica. Hij zet het kritische commentaar van de meteorologen zeer snel om in verbeteringen van het model.

Sander Tijm staat open voor beide werelden van meteorologie: onderzoek en operationeel.

Tot slot

Ab Maas en Sander Tijm hebben beide een opvallende bijdrage geleverd aan de meteorologie. Wij feliciteren Ab en Sander van harte met hun NVBM-onderscheidingen en hopen dat hun werk mede door deze onderscheidingen meer bekendheid krijgt.

De Bilt, 10 april 2006
De Commissie NVBM-onderscheidingen,

Leo Hafkenscheid (voorzitter)
Kees Dekker (secretaris)
Wim van den Berg
Aarnout van Delden
Robert Mureau